Miasto Preszów.

Miasto Preszów.

Jedno z najstarszych wolnych miast królewskich na Słowacji. Miasto leżące na przecięciu Wschodu i Zachodu, kojarzone z solą, serce regionu Szarysz i trzecie największe miasto Słowacji, znane jako Eperjes, Eperies, Presachaum, Prjašiv, Fragopolis czy Eperiessinum, a po słowacku Prešov.

Położone u zbiegu rzek Torysy i Sekčova, w północnej części Kotliny Koszyckiej, która od zachodu graniczy z Wyżyną Szaryską. Od południowego zachodu miasto otaczają Góry Slańskie. Preszów leży dokładnie na 49 równoleżniku, podobnie jak Czeskie Budziejowice, Regensburg, Paryż, kanadyjska wyspa Nowa Fundlandia czy ukraińskie miasta Siewerodonieck, Rubiżne i Kałusz. Pierwsza wzmianka o Preszowie pochodzi z dokumentu wydanego przez króla Belę IV z 1247 roku. W XIII wieku na te tereny przybyli osadnicy niemieccy, co w połączeniu z korzystną lokalizacją na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych przyspieszyło rozwój osady i powstanie miasta.

Katedra św. Mikołaja. Początki jednego z najważniejszych zabytków Preszowa, katedry św. Mikołaja, sięgają czasów, kiedy dokładnie w tym miejscu wznosił się kościół niemieckich osadników. W 1374 roku Preszów uzyskał prawa miejskie i stał się wolnym miastem królewskim. Wieki XIV–XV przyniosły rozkwit gospodarczy, co znalazło odzwierciedlenie we wspaniałej architekturze kamienic, które do dziś zdobią centrum. Jedna z nich na początku XVI wieku została przebudowana na miejską winiarnię, a w XVII wieku służyła jako ratusz. Jest to jeden z najstarszych zabytków miasta znany dziś jako Więzienie Caraffy. W gotyckim budynku o charakterystycznej bryle mieści się obecnie galeria. O wysokim poziomie oświaty w tym okresie świadczy stara szkoła miejska. Jej rozwój można prześledzić w źródłach archiwalnych od początku XV wieku. W XIV wieku miasto zostało otoczone murami obronnymi i przekształcone w twierdzę. Częścią miejskich fortyfikacji był także niepozorny budynek znany pod nazwą Kumšt. Z czasem został on przebudowany na wieżę ciśnień i aż do początków XX wieku, tj. do czasu budowy miejskiego systemu wodociągów, zaopatrywał w wodę kamienne zbiorniki przy ulicy Hlavnej. Jest to niecodzienny zabytek techniki i historii, jakiego z trudem szukać w Europie Środkowej. Na dalszy rozwój miasta, zwłaszcza w dziedzinie oświaty, wpłynęła reformacja. Najważniejszym zabytkiem szkolnictwa protestanckiego na Słowacji jest Kolegium Ewangelickie, które w pierwszej połowie XIX wieku zdobyło rangę jednej z najważniejszych uczeni w całych Węgrzech. Najpiękniejszą częścią kolegium jest biblioteka licząca ponad 40 tysięcy woluminów.

Kościół Świętej Trójcy. Wieki XVII–XVIII upłynęły pod znakiem powstań stanowych i epidemii dżumy. Jednym z tragicznych wydarzeń w historii miasta były tzw. preszowskie jatki, podczas których generał Caraffa w 1687 roku skazał na śmierć dwudziestu wybitnych mieszczan, których najpierw poddano torturom, a następnie stracono. W narożniku Kolegium Ewangelickiego stanął pomnik z tablicą upamiętniającą nazwiska straconych. Epidemię dżumy, która nawiedziła miasto na przełomie XVII i XVIII wieku przypomina barokowa rzeźba Immaculata wzniesiona w 1751 roku ku czci ofiar.
Po tych wydarzeniach miasto podźwignęło się i zaczęło rozwijać się gospodarczo między innymi za sprawą soli pozyskiwanej w miejscowości Solivar, obecnie będącej dzielnicą Preszowa. Unikalny kompleks budynków wykorzystywanych do wydobycia i warzenia soli z solanki, pochodzący z XVII wieku, jest jednym z najważniejszych zabytków technicznych na Słowacji. Koloryt miasta kształtowali jego mieszkańcy, stanowiący mieszankę różnych narodowości i wyznań. Świadczy o tym choćby różnorodność zabytków sakralnych.

Kościół św. Jozefa. Około 1380 roku majestatyczny kościół franciszkański pw. św. Józefa, od północy połączony z klasztorem, wznieśli karmelici. Stoi on w miejscu wcześniejszej świątyni. Katedralny pw. św. Jana Chrzciciela. Budowa greckokatolickiej cerkwi katedralnej pw. św. Jana Chrzciciela, w miejscu dawnej kaplicy przyszpitalnej, rozpoczęła się w 1429 roku. Prawosławną cerkiew pw. św. Aleksandra Newskiego. W 1950 roku w Preszowie zbudowano prawosławną cerkiew pw. św. Aleksandra Newskiego, nawiązującą do tradycji prawosławnej architektury rosyjskiej, z pięcioma kopułami w kształcie cebuli. W mieście zachowała się też wspaniała synagoga ortodoksyjna w stylu mauretańskim z licznymi elementami orientalizującymi pochodząca z 1898 roku. Miłośników sztuki zachwyci różnorodność stylów architektonicznych w zabytkowej tkance miasta. Warto zwrócić uwagę na wystawny secesyjny budynek Banku Bosáka z 1924 roku stojący na rogu ulic Hlavnej i Levočskiej, rokokowo-klasycystyczny dom żupny czy perłę architektury renesansowej, jaką niewątpliwie jest Pałac Rakoczego, który pod koniec XVI wieku został zbudowany na polecenie Zygmunta Rakoczego, księcia Siedmiogrodu.

Preszów, największy ośrodek regionu Szarysz, trzecie największe miasto Słowacji i jedyne słowackie miasto, przez które przebiega 49 równoleżnik.

Więcej o Preszowie można przeczytać także na stronie internetowej www.presov.sk. Można także odwiedzić te miasta – Prešov, Bardejov, Sabinov, Lipany, Svidník, Hanušovce nad Topľou.

Zdieľať:

Podujatia v regióne

Rodina, Šport

poniedziałek, 10 lutego, 2025 - sobota, 15 lutego, 2025

Prešov, Slovensko

poniedziałek, 10 lutego, 2025 - piątek, 14 lutego, 2025

Švábska, Solivar, Prešov, Slovensko

História

piątek, 14 lutego, 2025

Hlavná, Prešov, Slovensko

Galéria

czwartek, 6 lutego, 2025 - niedziela, 27 kwietnia, 2025

Krajská galéria v Prešove, Hlavná, Prešov, Slovensko

Galéria, História, Tradície

środa, 12 lutego, 2025

Krajské múzeum v Prešove, Hlavná, Prešov, Slovensko

Rodina, Šport

sobota, 15 lutego, 2025

Prešov, Slovensko

Galéria

środa, 5 lutego, 2025 - poniedziałek, 21 kwietnia, 2025

Mestská galéria Caraffka, Jarková, Prešov, Slovensko

Rodina, Tradície

piątek, 28 lutego, 2025

Prešov, Slovensko

Galéria

czwartek, 17 października, 2024 - niedziela, 16 lutego, 2025

Krajská galéria v Prešove, Hlavná, Prešov, Slovensko

Atrakcie v regióne

Hotel LINEAS jest położony w niedalekiej odległości od historycznego centrum…

Tor kolarski VELODRÓM CYKLO ČAJKA PREŠOV to unikalny wielofunkcyjny kompleks…

Sáros Régió Turisztikai Információs Központja átfogó, pontos és vonzó információkat…

Jazz Wine Pub mieści się w odrestaurowanej piwnicy zabytkowego budynku…

Retro Apartments to sieć pensjonatów i apartamentów w przyjemnej stylistyce…

Zabytkowy pensjonat w samym centrum Preszowa mieści się w kamienicy…

Hotel Dukla został zbudowany w 1952 roku w miejscu dawnej…

Restauracja z kawiarnią VIA MAGNA została otwarta we wrześniu 2004…

TROJKA ŠARIŠ PUB to firmowy pub marki Šariš, położony niedaleko…

Pensjonat Átrium oferuje noclegi i usługi restauracyjne w historycznym centrum…

Pensjonat Tavel znajduje się w samym centrum Preszowa, zaledwie 100…

Pałac zbudowany przez Tomasa Szirmaya zmieniał swoje oblicze i właścicieli,…

Mury miejskie, które w innych krajach europejskich były czymś bardzo…

Apartamenty zlokalizowane w historycznym centrum miasta, obok popularnego „Kolégium” i…

Restauracja Kolégium mieści się w zabytkowej kamienicy z połowy XVI…

Organizuje koncerty muzyki klasycznej, występy artystów profesjonalnych i amatorskich, wydarzenia…

Teatr im. Aleksandra Duchnowicza w Preszowie powstał 24 listopada 1945…

Teatr był obecny w Preszowie już od XVII wieku. Przedstawienia…

Kino Scala należy do portfela PKO. Od niedawna nie posiada…

Oferuje widzom wygodne fotele i najnowszą technologię audio i wideo….

Galeria w więzieniu Caraffa jest zarządzana przez Park Kultury i…

Galeria została założona w 1956 roku. Jest jedną z najstarszych…

Muzeum gromadzi, przechowuje, przetwarza i udostępnia publiczności artefakty świadczące o…

Muzeum Solivar (Słowackie Muzeum Techniczne) Muzeum Solivar, będące Narodowym Zabytkiem…

W swoich zbiorach posiada butelkowane wina ze wszystkich zakątków świata,…

Muzeum mieści się w Pałacu Rakoczego, który na początku XVII…

Jeden z niewielu zachowanych gotyckich zabytków w Preszowie, który został…

Muzeum Solivar (zabytek techniki) Preszowska warzelnia soli ma status narodowego…

Elżbieta Bawarska, znana również jako Sissi, cesarzowa Austrii i królowa…

Obserwatorium organizuje wydarzenia dla szkół, rodzin i osób indywidualnych, umożliwia…

Preszowskie singletracki cieszą się dużą popularnością wśród miłośników jazdy terenowej….

Ekopark to idealne miejsce na relaks i odpoczynek dla całej…

Starsza nazwa „Ratusz”. Oficjalny początek zorganizowanej piłki ręcznej w Preszowie…

Miasto Preszów jest jedynym miastem na Słowacji, które może pochwalić…

Hokej ma w Preszowie długą historię sięgającą lat 20. XX…

Niewiele osób wie, że pierwszy oficjalny mecz piłki nożnej na…

W Preszowie znajduje się kilka klubów tenisowych. Jednym z największych…

W Preszowie znajduje się kilka kręgielni. W tej konkretnej poza…

„Outdoorpark” to obiekt sportowy oferujący wiele atrakcji dla grup zorganizowanych…

Losy Preszowa w XVII–XVIII wieku były silniej niż w jakimkolwiek…

Letnie kąpielisko Sun Park w dzielnicy Sídlisko III w Preszowie…

Kąpielisko „Delňa” powstało w latach 50. XX wieku. Znajduje się…

W miesiącach letnich od czerwca do września (tylko przy dobrej…

Co oferuje Aquapark Delňa Oferuje basen pływacki, basen relaksacyjny z…

Ranczo „Pohoda” to ośrodek sportowo-rekreacyjny oferujący lekcje jazdy konnej dla…

Kalwaria Preszowska została założona na początku XVIII wieku przez jezuitów…

Po zewnętrznej stronie Bramy św. Floriana (w stronę kanału Mlynský…

Okaz będący prawdziwym klejnotem pośród miejskiej zieleni można podziwiać w…

Ważnym zabytkiem miasta z kulturowo-historycznego punktu widzenia są jego cmentarze,…

Wieżę ciśnień zaprojektował architekt Viliam Glasz (1882–1957) urodzony w Segedynie…

Rokokowo-klasycystyczny obiekt typu pałacowego służył do celów administracyjnych dawnej żupy…

Pałac Biskupi powstał w wyniku przekształcenia z dawnego klasztoru franciszkanów….

W południowej części placu znajduje się kilka reprezentacyjnych budynków, od…

Jednonawowy barokowy kościół rzymskokatolicki, z fasadą o dwóch wieżach, jest…

Została zbudowana w pierwszej połowie XV wieku jako element nowych…

Kolumna stoi w miejscu krwawych egzekucji. To właśnie tu od…

Ratusz średniowiecznego Preszowa znajdował się w innym miejscu niż dziś….

Preszów, metropolia regionu Szarysz, jest trzecim co do wielkości miastem…

Budynek powstał prawdopodobnie w latach czterdziestych XV wieku, po wybudowaniu…

Poza Preszowem przebiega przez takie miasta jak Czeskie Budziejowice, Ratyzbona,…

Na rogu ulic Hlavnej i Levočskiej w latach 1923–1924 powstał…

Już w 1415 roku w dokumentach Uniwersytetu Wiedeńskiego pojawia się…

Prawosławie jest na Słowacji religią mniejszościową i nie ma za…

Ewangelicy i kalwiniści korzystali przede wszystkim ze starszych gotyckich, oryginalnie…

Jednym z najważniejszych zabytków Preszowa jest konkatedra. To najstarszy i…

Delegaci górnowęgierskich protestantów zadecydowali o założeniu preszowskiego kolegium ewangelickiego, będącego…

Synagoga ortodoksyjna Została zbudowana w 1898 roku przez firmę Kollacsek…

W pierwszej połowie XIV wieku na południowych obrzeżach Preszowa wzniesiono…

Jest to jedyna zachowana oryginalna cysterna miejska. Przed powstaniem wodociągu…