Kościół św. Jakuba w Wielkim Szaryszu

Zbudowany jako jednonawowa świątynia w stylu romańsko-gotyckim. Obecnie ma trzy nawy, kwadratowe prezbiterium, zakrystię od strony północnej, wysuniętą wieżę od zachodu i boczne kaplice.

Kościół powstał prawdopodobnie w tym samym czasie co Zamek Szaryski. Pierwotnie był jednonawowy, ze sklepieniem krzyżowym prezbiterium i zakrystii. Wkrótce po zakończeniu budowy wnętrze ozdobiono malowidłami ściennymi.

Kościół jest wzmiankowany w 1262 roku, kiedy to parafia została wyłączona spod władzy archidiakona. Już w 1248 roku wspomina się o dziesięcinach z Wielkiego Szarysza. Specjaliści przypuszczają, że w miejscu obecnej budowli mógł stać starszy kościół.

W 1656 roku kościół został gruntownie przebudowany. Wówczas to nawę podzielono na trzy części, budując filary i wykonując nowe sklepienia. Przebudowa objęła także większość gotyckich okien kościoła, które powiększono w duchu barokowym. W zachodniej części nawy dobudowano trybunę, a do wieży od południowej strony – mniejszą przybudówkę.

Budowla utraciła swój średniowieczny wygląd w ostatnich dekadach XVIII wieku, kiedy to do południowej i północnej strony nawy dobudowano boczne kaplice. Po przebudowie kościół ma rzut krzyża. W 1869 roku wieżę podniesiono o jedno piętro i nakryto ją nowym dachem.

Ostatnia kompleksowa renowacja świątyni miała miejsce w latach 1995–1999. Odrestaurowano wówczas elewację i odsłonięto zamurowane wschodnie okno prezbiterium. W 1998 roku przeprowadzono prace wewnątrz świątyni, odsłaniając średniowieczne malowidła ścienne z XIII–XIV wieku, jeszcze z motywami bizantyjskimi.

Pomimo barokowych przebudów, kościół stanowi cenny przykład architektury średniowiecznej z okresu przenikania się na tych terenach stylu romańskiego i gotyckiego. Dziś swoją średniowieczną formę utrzymała jedynie wieża i częściowo prezbiterium. Najwięcej detali architektonicznych elewacji zachowało się w wieży – pary okien, kilka okien rozetowych i gotycki portal prowadzący do części podwieżowej. Po wschodniej stronie prezbiterium prezentowane jest gotyckie okno z cennym kamiennym maswerkiem. Bardzo podobny znajdziemy w kościele w pobliskich Župčanach. Prezbiterium i zakrystia, połączone gotyckim portalem, przykryte są ciężkim sklepieniem krzyżowo-żebrowym z okrągłymi zwornikami ozdobionymi płaskorzeźbą przedstawiającą liście róży i dębu. Z okresu około 1300 roku zachowała się gotycka kamienna chrzcielnica. W północnej ścianie prezbiterium znajduje się późnogotyckie kamienne pastoforium z łukiem w kształcie oślego grzbietu. Odsłonięte średniowieczne malowidła ścienne należą do dwóch etapów dekoracji. Starszy styl późnoromański reprezentuje fragment sceny Biczowania z cyklu chrystologicznego na północnej ścianie nawy. Nieco młodszy jest fresk ze sceną Ukrzyżowania po lewej stronie łuku triumfalnego, datowany przez specjalistów na okres około 1300 roku. W południowej ścianie prezbiterium znajduje się płyta nagrobna Daniela Hrabeciusa de Turocz z 1645 roku.

Informácie

Parafia Veľký Šariš
Námestie svätého Jakuba 1069/29
082 21 Veľký Šariš

Tel.: 051/776 23 29, 0910852255
E-mail: fara.vsaris@gmail.com

Strona internetowa: www.farnostvelkysaris.sk

GODZINY URZĘDOWE
Poniedziałek 15:00 – 17:00
Środa 15:00 – 17:00
Piątek 15:00 – 17:00

Nabożeństwa: w niedzielę o 8:00 i 10:00. Więcej informacji: https://www.facebook.com/pg/Jakub.st/posts/

Kościół stoi na rynku w Wielkim Szaryszu. Pomimo ogrodzenia jest ogólnie dostępny.

Zdieľať:

Mapa